روش‌های اشتباه اجرای ساختمان های سنتی با مصالح بنایی به خصوص در روستاهای کشور موجب ایجاد حوادث جبران‌ناپذیر متعددی شده است. این حوادث در پی عدم استفاده از مصالح مرغوب، عدم آگاهی از ضوابط اجرایی و عدم شناخت جزئیات فنی رخ داده است که خسارات جانی و مالی متعددی بر جای گذاشته است. در نتیجه، آموزش اجرای ساختمان های سنتی با مصالح بنایی ضروری به نظر می‌رسد. ساختمان‌های سنتی استاندارد نسبت به ساختمان‌های جدید بسیار مقاوم‌ترند؛ بنابراین، آموزش ساخت و ساز صحیح آنها توصیه می‌شود. لازم به ذکر است که اجرای ساختمان با مصالح بنایی فرآیندی تخصصی است که باید به دست متخصصان مجرب انجام شود. مجموعه‌ی آچاره ارائه دهنده‌ی خدمات ساختمان‌سازی با بهترین کیفیت به دست متخصصان مجرب است. در نتیجه، با ما همراه باشید؛ سپس، سفارش خود را ثبت کنید.
بیشتر بخوانید: ساختمان مصالح بنایی چیست؟
فهرست مطالب
پی‌سازی سنتی
پی ساختمان‌های جدید باید از بتن مسلح ساخته شود؛ اما، اجرای پی ساختمان‌های سنتی با مصالح بنایی انجام می‌شود. پی ساختمان‌های سنتی می‌تواند بتن غیر مسلح، شفته‌ای، آجری و سنگی باشد. لازم به ذکر است که اجرای صحیح پی‌های سنتی سازه‌ای مقاوم می‌سازد که نسبت به سازه‌های جدید بادوام‌تر است. در ادامه، به معرفی و بررسی انواع پی‌سازی سنتی می‌پردازیم.
آموزش اجرای ساختمان های سنتی با مصالح بنایی: پی‌سازی شفته‌ای
- مرحله‌ی اول: شن و ماسه درشت دانه تا ریز دانه را با خاک رس چرب مخلوط کنید؛ سپس، آهک را به آن اضافه کنید. مخلوط ساخته شده را شفته می‌نامند. نسبت‌های مخلوط شفته به این صورت است که ۴۵-۵۵ درصد شن و ماسه، ۲۵-۳۵ درصد خاک رس چرب و ۲۰۰ کیلوگرم بر مترمکعب آهک.
- مرحله‌ی دوم: مخلوط شفته را ورز دهید؛ سپس، یک سوم شفته را بریزید. لاشه سنگ‌های درشت تا ریز را با شفته ترکیب کنید که استحکام پی بیشتر شود؛ سپس، مجدد یک سوم شفته دیگر بریزید. حتماً، فرصت دهید که شفته‌ی پیشین کمی خشک شود؛ سپس، شفته‌ی بعدی را بریزید.
- مرحله‌ی سوم: سنگ‌های ریشه‌ای بلند را با رعایت فاصله در پی جایگذاری کنید که اتصال پی به کرسی چینی را ایجاد کنید؛ سپس، یک سوم شفته‌ی نهایی را بریزید. حواستان باشد که قسمتی از سنگ ریشه‌ای بلند بیرون بماند که اتصال به کرسی چینی انجام شود. در نهایت، کرسی چینی را اجرا کنید.
آموزش اجرای ساختمان های سنتی با مصالح بنایی: پی‌سازی آجری
- مرحله‌ی اول: اگر آجرهای شکسته‌ی بی‌استفاده دارید، پی‌سازی آجری پیشنهاد خوبی است. کافیست، ملات این پی را آماده کنید که آن را اجرا کنید. ملات آن ترکیبی از ماسه و سیمان، ماسه و آهک یا ماسه و سیمان و آهک است.
- مرحله‌ی دوم: لایه‌ای از ملات آمده شده را بر پی پهن کنید؛ سپس، آجرها را بر روی پی قرار دهید. در ادامه، ملات را روی آن بریزید. آجرکاری باید با رعایت پیوند رج‌ها انجام شود. در ضمن، دوغاب ریزی پس از هر رج لازم است.
- مرحله‌ی سوم: در نهایت، غرقاب‌سازی قطعه‌های آجر با ملات ماسه و سیمان واجب است. غرقاب باید به گونه‌ای باشد که ملات شل بر روی همه‌ی قطعه‌های آجر را به خوبی بپوشاند.
آموزش اجرای ساختمان های سنتی با مصالح بنایی: پی‌سازی سنگی
- مرحله‌ی اول: ۵ سانتی‌متر ملات ماسه و سیمان، ملات ماسه و آهک یا ملات ماسه و سیمان و آهک را بر سطح پی پهن کنید. اجازه دهید که کمی خود را بگیرد؛ سپس، مرحله‌ی بعد را اجرا کنید.
- مرحله‌ی دوم: سنگ‌های مقاوم را که ترکیبی از سنگ‌های درشت‌دانه و ریزدانه است بر روی ملات قرار دهید؛ سپس، مجدد ملات‌ریزی کنید که غرقاب رخ دهد. دقت داشته باشید که برای گوشه‌های کار از سنگ‌های بزرگ و پهن استفاده کنید.
انتخاب از میان انواع پی‌ریزی به شما بستگی دارد. ممکن است مصالح در دسترس شما با مصالح در دست شخص دیگر متفاوت باشد. اگر آجرهای شکسته‌ی اضافه در دسترس دارید، پی آجری اجرا کنید؛ اما، اگر سنگ‌های مقاوم در دسترس دارید، پی سنگی اجرا کنید. در ضمن، اجرای کرسی چینی روش ثابت دارد؛ بنابراین، فرقی نمی‌کند که پی‌سازی شما چه نوعی است. کافیست، دستورالعمل اجرای کرسی چینی را بلد باشید. جهت کسب اطلاعات در مورد نحوه‌ی کرسی چینی همراه باشید:
- کرسی چینی در اجرای ساختمان های سنتی با مصالح بنایی: سطح ساختمان برای جلوگیری از خطر آب‌گرفتگی باید چند پله بالاتر از سطح زمین باشد. این فاصله را کرسی چینی می‌نامند. کرسی چینی از جنس پی‌ریزی انجام می‌شود. اگر پی شما آجری باشد، کرسی شما آجری است؛ اما، اگر پی شما سنگی باشد، کرسی شما سنگی است.
دیوارسازی سنتی
دیوارهای جدید از جنس بلوک‌های بتنی با بلوک‌های آجری است؛ اما، دیوارسازی سنتی از جنس آجر، سنگ یا بلوک ماسه و سیمان است. معمولاً، ارتفاع دیوارهای ساختمان سنتی با مصالح بنایی حدود ۲.۷ تا ۳ متر است؛ اما، ارتفاع طبقه‌ها حدود ۴ متر است. اجرای ارتفاع بیشتر از ۴ متر در این ساختمان‌ها نیاز به تمهیداتی دارد؛ مثلاً، کلاف‌کشی می‌خواهد. کلاف‌کشی امکان اجرای ساختمان سنتی با ارتفاع ۶ متر را فراهم می‌کند. کلاف‌کشی می‌تواند از جنس تیرهای چوبی باشد.
- نکته: هنگام کاربرد چوب در کلاف‌کشی توجه کنید که ساختمان شما موریانه نداشته باشد. بهترین روش این است که پیشگیری را جدی بگیرید؛ یعنی، کلاف‌های چوبی را عایق کنید که در برابر آسیب حفظ شود. قیر موجودات خورنده‌ی چوب را دور می‌کند؛ بنابراین، آنها را قیراندود کنید.
دیوارهای ساختمان‌های سنتی دو دسته‌اند که شامل دیوارهای باربر و دیوارهای غیرباربر است. دیوارهای باربر وزن سقف را تحمل می‌کند؛ اما، دیوارهای غیرباربر نقش جداکننده دارد. دیوارهای باربر باید از مصالح باکیفیت مقاوم ساخته شده باشند. توجه کنید که دیوار باربر باید یکپارچه باشد؛ بنابراین، ایجاد هرگونه بازشو داخل آن ممنوع است.
ضوابط اجرای ساختمان های سنتی با مصالح بنایی
آمارهای وزارت مسکن نشان می‌دهد که حدود ۶۵ درصد ساختمان‌های کشور به خصوص در روستاها ساخته شده با مصالح بنایی است؛ یعنی، به صورت سنتی ساخته شده است. در نتیجه، آموزش اجرای ساختمان های سنتی با مصالح بنایی بر اساس ضوابط اجرایی لازم است؛ چون، بیشتر ساختمان‌های مصالح بنایی به دلیل عدم رعایت ضوابط تخریب می‌شود. در ادامه، چک لیست مهم ترین ضوابط ساخت و ساز ساختمان مصالح بنایی آورده شده است. کافیست، آنها را رعایت کنید که ساختمان سنتی مقاومی داشته باشید.
- ضابطه‌ی اول: حداکثر تعداد طبقات یک ساختمان سنتی با مصالح بنایی دو طبقه است؛ چون، طبقات بیشتر موجب کاهش مقاومت ساختمان در برابر زمین‌لرزه می‌شود. این ساختمان می‌تواند یک طبقه زیرزمین داشته باشد؛ اما، بیش از این امکان‌پذیر نیست.
- ضابطه‌ی دوم: طول ساختمان سنتی با مصالح بنایی نباید از ۳ برابر عرض آن بیشتر باشد؛ چون، بر هم خوردن نسبت‌ها موجب کاهش مقاومت ساختمان در برابر زلزله می‌شود.
- ضابطه‌ی سوم: پیش‌آمدگی‌ها و پس‌رفتگی‌ها باید متعادل باشد؛ چون، مقادیر نامتناسب آن موجب کاهش مقاومت ساختمان می‌شود. در ضمن، پیش‌آمدگی‌های عمودی مجاز نیست؛ اما، پیش‌آمدگی بالکن از ۳ طرف باز حدود ۱۲۰ سانتی‌متر و پیش‌آمدگی بالکن ۲ طرف باز حدود ۱۵۰ سانتی‌متر مجاز است.
- ضابطه‌ی چهارم: اختلاف سطح در ساختمان سنتی با مصالح بنایی محدودیت دارد؛ یعنی، بیشتر از حدود ۶۰ سانتی‌متر جایز نیست. اگر کلاف‌کشی اصولی در محل اختلاف سطح انجام شود، محدودیت‌ها کاهش می‌یابد؛ یعنی، ایجاد اختلاف سطح بیشتر از ۶۰ سانتی‌متر نیز جایز است.
- ضابطه‌ی پنجم: اگر زمین بنا مقاوم نباشد، پی‌سازی باید عریض‌تر از شرایط عادی باشد؛ چون، پی‌سازی عریض از نشست ساختمان جلوگیری می‌کند.
- ضابطه‌ی ششم: جهت پیشگیری از یخ زدن پی باید سطح پی پایین‌تر از زمین مشخص شود؛ البته، این موضوع نسبت به اقلیم‌های متنوع متفاوت است.
- ضابطه‌ی هفتم: ساخت پی شیب‌دار با شیب بیش از ۱۵ درصد مجاز نیست. در ضمن، جهت جلوگیری از رانش پی باید به صورت پله‌ای پی‌ریزی انجام شود. این شیوه جهت مقاوم‌سازی ساختمان سنتی با مصالح بنایی انجام می‌شود.
بیشتر بخوانید: انواع مصالح بنایی
سخن آخر…
در نهایت، اجرای پی ساختمان و دیوار ساختمان با استفاده از مصالح بنایی بر اساس ضوابط اجرایی توصیه می‌شود؛ چون، در مقایسه با ساختمان‌های بی‌هویت جدید بسیار مقاوم است؛ همچنین، هویت دارد. کافیست، مصالح مرغوب خریداری کنید؛ سپس، اجرای صحیح بر اساس ضوابط داشته باشید که ساختمانی باهویت و بادوام ایجاد کنید. این ساختمان بسیار ارزشمندتر از ساختمان‌های جدید است.
در این مطلب به آموزش اجرای ساختمان های سنتی با مصالح بنایی پرداختیم. ابتدا، پی‌سازی ساختمان‌های سنتی را بررسی کردیم؛ سپس، دیوارسازی ساختمان‌های سنتی را بررسی کردیم. در نهایت، ضوابط اجرای ساختمان های سنتی با مصالح بنایی را معرفی کردیم. نکته‌ی مهم این است که فرآیند ساختمان‌سازی فرآیندی تخصصی است که باید به دست متخصص مجرب اجرا شود. مجموعه‌ی آچاره ارائه دهنده‌ی خدمات بنایی شما با منصفانه‌ترین قیمت به دست متخصصان مجرب است. کافیست، سفارش خود را ثبت کنید.
